فایل ترجمه
مرجع دانلود مقالات و فایل های ترجمه شدهفایل ترجمه
مرجع دانلود مقالات و فایل های ترجمه شدهچگونه می توانم دانش آموزان آموزشگاه x در مقطع ابتدائی را به خواندن نماز علاقه مند نمایم ؟
| دسته بندی | معارف اسلامی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 103 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 91 |
چگونه می توانم دانش آموزان آموزشگاه x در مقطع ابتدائی را به خواندن نماز علاقه مند نمایم ؟
مقدمه
((قال الله تبارک و تعالی : (( و امراهلک و باصلاۀ و اصبر علیه )).
و تو اهلت را به برپایی نماز بخوان و در این امر پایداری و صبوری پیشه کن. (قرآن کریم ـ طه ).
عبادت رمز کمال آدمی است و خداوند متعال شایسته عبادت است. ره یافتگان به سوی حق جز از ساییدن پیشانی بر خاک در آستانه معبود به تعالی نرسیدند و برترین آنها در عالم محمد رسول الله(ص) بود که خدایش او را به حق بنده و رسول خویش نامید و به یمن بندگی او مقام رسالت را به وی اعطا نمود و او را امین وحی خود دانست اهمیت عبادت تا بدانجاست که حتی برترین بنده خدا نیز ملزم به انجام آن است او چنان به عبادت می پردازد و نماز می خواند که به معراج می رود و رمز آن را گوشزد می کند.
نماز معراج انسان با ایمان است. عالم تسبیح گوی خداوند متعال می باشد و سزاوار نیست که ما چنان نباشیم.
((نماز یاد یار ، سرود سبز دیدار است که جان آدمی را آرامش می بخشد و او را همدوش عرشیان می کند. این هدیه ناب آسمانی، زمزمه دلنشین پرستش است که در هنگامه وصال، شیفتگان حضرت دوست را به زیارت فرا می خواند و روح عطشناکشان را از شهد سیراب می سازد پرواز دل در فضای قرب حق، جز با نماز و راز و نیاز ممکن نیست . آنان که حلاوت نیایش و بندگی را چشیده اند معراج خود را در رکوع و سجود و قیام و قعود جستجو می کنند. راز خرمی دل ابرار و صفای جان احرار، در این فرضیه قدسی نهفته است.
اگر نمازگزار، با طراوت و طهارت جسم و جان، این دعوت زلال حق را اجابت کند و از سرسوز در محضر ربوبی حضور یابد، طعم نور را می چشد، رنگ جاودانگی می گیرد، از سر تا پا متبرک می شود و از خاک به افلاک می رسد)) (دیلمی ، 1381 )
و اینک در دنیایی که بر اساس سیاستهای استعمار جهانی عمر و استعداد بسیاری از جوانان و نوجوانان در میادین ورزشی و هنری قتل عام می شود و قهرمانان قلابی و بدنی بر جایگاه سرداران سرافراز صحنه های ایمان و دانش و کار و هنر تکیه می زنند و به جای هدایت و حمایت از نسل جوان درصحنه های فکر و فرهنگ و سازندگی، همه امکانات اقتصادی و تبلیغاتی در جهت سرگرم کردن و خراب کردن و به اصطلاح پر کردن اوقات فراغت جوانان مصرف می شود، بر ماست که روح تقویت دین و پرستش خدای متعال را در جوانان و نوجوانان این سرزمین زنده نگه داریم اقامه نماز جماعت در مدارس و مساجد و اردوگاهها و دیگر مجامع ، یکی از پرثمرترین و کار آمدترین حرکتهای فرهنگی و آموزشی است. که همکاران متدین و دلسوز بذر ایمان را در دل نونهالان و نوجوانان میهن اسلامی کاشته و زمینه بروز، ارزشهای دینی و اسلامی را در نسل آینده ساز فراهم نموده است.
توصیف وضعیت موجود و بیان مساله
از آنجایی که هدف آموزش وپرورش رشد ابعاد گوناگون شخصیت کودکان و نوجوانان بخصوص پرورش دینی ومذهبی دانش آموزان می باشد پژوهندگان در این پژوهش در نظر دارند با استفاده از راهکارهای مناسب اقدامی موثر انجام دهند.
یکی از مسائل مهم و قابل تأمل در جامعه اسلامی پرورش روحی و معنوی دانش آموزان می باشد و هر گونه سهل انگاری در این زمینه اثرات سوئی خواهد داشت پس اطلاع از مسائل فرهنگی دانش آموزان جهت رفع هر گونه اختلافی در سنین حساس رشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا در صورت عدم پیشگیری و اصلاح ناهنجاریها ، اختلافات ثانویه ای در رفتارهای دیگر بوجود می آید.
اینجانبان مهین بدرانلوئی و زبیده یزدانی دانشجویان کارشناسی ابتدائی دانشگاه تربیت معلم امام محمد باقر (ع) بجنورد که دارای ( 20-16) سال سابقه تدریس در آموزش ابتدائی می باشیم و اکنون مأمور به تحصیل هستیم ، با راهنمائی استاد محترم جناب آقای غلامی و با کمک وهمکاری معاون پرورشی آموزشگاه و مدیریت ومعاون محترم ؛ اقدام به پژوهش در رابطه با موضوع مهم (( چگونگی ایجاد انگیزه نسبت به نمار در بین دانش آموزان )) نموده و وضعیت آموزشگاه را چنین توصیف می نمائیم .
نوشته حاضر موقعیت دبستان x واقع در مرکز شهرستان بجنورد ، که از مدارس سطح بالای دولتی است را نشان می دهد .
این آموزشگاه دخترانه است و در دو نوبت 1 و2 اداره می شود.گزینه مورد پژوهشمان در نوبت 2 می باشد . تعداد کل دانش آموزان 316 نفر و بیشتر از خانواده های شاغل و باسواد واز نظر اقتصادی تقریباً مطلوب می باشند .همچنین از نظر فرهنگی ، دارای فرهنگهای متفاوت و از نظر اعتقادی ، مسلمان واکثراً شیعه وتعداد انگشت شماری اهل سنت هستند.
|
پایه |
اول |
دوم |
سوم |
چهارم |
پنجم |
|
تعداد |
61 |
60 |
60 |
65 |
70 |
دانش آموزانی که به سن تکلیف رسیده وانجام نماز واعمال دینی بر آنها واجب گردیده 195 نفر هستند .جامعه مورد پژوهشمان پایه های چهارم وپنجم است که 135 نفر
می باشند. فضای نمازخانه در ابعاد تقریباً 6 ×15 و از امکانات نسبتاً خوبی برخوردار است .
با استقبال خوبی که دانش آموزان در زنگ نماز دارند فضای نمازخانه برای این دانش آموزان کافی نیست درنتیجه ناچاراً تعدادی از آنها درسالن مدرسه موکت پهن کرده ونماز می خوانند دیوار نمازخانه نقاشی شده ونوشته هایی درباره نماز مشاهده
می گردد.با صدای اذان که از بلندگو پخش می شود ساعت 11:45 دقیقه ، همکاران ودانش آموزان در محل نمازخانه حضور می یابند ،ابتدا توسط امام جماعت مطالبی در خصوص نماز و احکام شرعی جهت آمادگی روحی وروانی دانش آموزان بیان می گردد، سپس رأس ساعت 12 نماز اقامه می شود .
در این باره قبلاً هماهنگی های لازم با مدیر ومعاون محترم انجام گردیده است .
اما مسئله اصلی که با آن مواجه شده ام حضور بعضی مکلفین با عدم شور و اشتیاق در نماز می باشد . از عکس العمل دانش آموزان واظهارات والدین احساس می کنم که انجام نماز به عنوان یک تکلیف شرعی در بین دانش آموزان کمرنگ گردیده و حضور برخی از دانش آموزان در نماز جماعت با تذکرهای مکرر و تقریباً بالاجبار و بخاطر نمره انضباط وشرکت در اردو و غیره می باشد . و تردید دارم که :آیا این دانش آموزان که در نماز جماعت شرکت می کنند در منزل نیز به انجام این فریضه الهی اهمیت
می دهند یا خیر ؟
وچگونه می توانم دانش آموزان را به خواندن نماز علاقمند نمایم.
اهمیت و ضرورت :
قال علی (ع) :« العلم من الصغر کالنقش فی الحجر ))
یادگیری و آموزش در خردسالی بسان کندن نقش روی سنگ ، پایدار است.
کودکی، آغاز حرکت و تلاش برای زیستن است مرحله ای که باید آن را به خودی خود، به رسمیت شناخت زیرا کودک؛ انسانی است مستقل با احساسات و خصوصیات خوب انسانی .
با این همه ، کودکی ، مقدمه نوجوانی ، جوانی و بزرگسالی است و اساس زندگی بزرگسالی به کیفیت این دوره بستگی دارد . این کیفیت نیز به چگونگی تعلیم و تربیت در این دوران وابستگی کامل دارد . در این دوره است که شخصیت ،منش و رفتار کودک (به ویژه رفتارهای اجتماعی)و رشد جسمانی،عقلانی و فرهنگی وی بر اثر ارتباط او با سایرین شکل می گیرد. بی دلیل نیست که پیشوایان دینی بیش از هر چیز ؛به دوره کودکی توجه داشته و راهنماییهای لازم را در این باره ارائه کرده اند.
نظر دانشمندان درباره نماز و ایمان به خدا :
اعتقاد به خدا عامل حل بسیاری از تصادفها و درگیریهای فکری، کشمکشهای درونی و عاملی برای دستیابی به آرامش است.
« دکتر الکسیس کارل»بر اهمیت نمازودعا تأکید کرده و بیان داشته است که دعا و نماز قوی ترین نیرویی است که چون قوه جاذبه ، وجود حقیقی و خارجی دارد ایمان ستونی است که آدمی را در طوفان زندگی و در موارد تزلزل درونی تکیه گاه است و ایمان به خداوند و مذهب همانند تکیه گاه است که آدمی را از افتادن و مغلوب شدن نگاه می دارد.
«الیزابت گویچ »اگر خدا را از بین ببری مساله خود را حل نکرده ای بلکه خود را تنها گذاشته ای آن هم در یک تنهایی منحرف و ترسناک .
« ویلیام جیمز» فیلسوف و روان شناس نامی دانشگاه هاروارد می گوید: موثرترین داروی شفا بخش نگرانی ها، همانا ایمان و اعتقاد مذهبی است ایمان یکی از قوایی است که بشر به مدد آن زندگی می کند و فقدان کامل آن در حکم سقوط بشر است.
«مهاتما گاندی » در این باره می گوید: اگر دعا و نماز نبود من مدتها قبل دیوانه و مجنون شده بودم .
فعلاً جدیدترین علم یعنی روان پزشکی همان چیزهایی را تعلیم می دهد که پیامبران تعلیم می دادند چرا؟ به علت اینکه پزشکان روانشناس دریافته اند که دعا و نماز و داشتن یک ایمان محکم به دین نگرانی،تشویش ،هیجان و ترس را برطرف می سازد یکی از راههایی که بشر می تواند به کمک آن از ابتلا به بیماری های روانی جلوگیری کند نیایش و نماز به بارگاه الهی است تربیت دینی کودک،توجه دادن او به نماز و عبادت و ایجاد رابطه معنوی بین او و خدا نه تنها احساسات مذهبی او را امتناع می کند بلکه تمایلات طبیعی و هواهای نفسانی او را هم مهار می کند. رفتار او را تحت کنترل در می آورد و از همه مهمتر اینکه احساس رنج درونی و فشارهای عاطفی و احساس گناه را از بین می برد.
« موریس دبس»در این دوره،فکر هیأت جدیدی به خود می گیرد فکر مرکب از مناسبات، جانشین فکر در هم آمیخته دوره پیشین می گردد وکودک به مدد آن از جهان خارجی تعبیری می کندکه به علم ما درباره جهان بسیار نزدیک تر است.
« پستالوزی 1827 ، مربی بزرگ تعلیم و تربیت سویسی»آموزش دین باید به تدریج باشد طبیعت، شایستگی های برتر آدمی را همانند گوهری که در صدف پنهان است ،در او پنهان کرده است اگر صدف را پیش از وقت بشکنید گوهری ناقص خواهید یافت .
« غزالی در کتاب میزان العمل » یکی از وظایف معلم این است که به قدر فهم فراگیر سخن گوید و یکباره در تربیت نخست،آنان را ازامورآشکار به موارد دقیق واز ظاهر وعلنی به پنهان و خفی منتقل نکند.
« شهید مطهری » پیامبر (ص)آنگاه که معاذین جبل را برای تبلیغ دین به یمن فرستاد به او چنین فرمود:
« یا معاذ بشرولا تنفر و یسرو لا تعسر » می روی برای تبلیغ اسلام،اساس کارت تبشیر مژده و ترغیب باشد. کاری بکن که مردم مزایای اسلام را درک بکنند و از روی میل و رغبت به اسلام گرایش پیدا کنند.
فلسفه نماز :
گر چه نماز چیزی نیست که فلسفه اش بر کسی مخفی باشد، ولی در متون آیات و روایات اسلامی ما را به نکات بیشتری در این زمینه رهنمون می گردد:
1ـ نماز، انگیزه یاد خدا :
1ـ روح ، اساس ، هدف ، پایه ، مقدمه ، نتیجه و بالاخره فلسفه نماز همان یاد خدا است همان «ذکر الله» است البته ذکری که مقدمه فکر و فکری که انگیزه عمل بوده باشد چنانچه در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است که در تفسیر جمله
« تذکرالله اکبر»فرمود: «ذکر الله عند ما اهل و حرم»یاد خدا کردن به هنگام انجام به حلال و حرام (یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد).
2ـ نماز، وسیله پاکی از آلودگی :
نماز وسیله شستشوی از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است چرا که خواه و ناخواه نماز انسان را دعوت به توبه و اصلاح گذشته می کند لذا در حدیثی می خوانیم :
پیامبر (ص)از یاران خود سوال کرد «لو کان علی باب دارالحدکم نخر اغتسل فی کل یوم منه خمس مرات اکان یبقی فی جسمه من الدرن شی ملت لا، قال : فان مثل الصلاه کمثل النهر الجاری کلما صلی کفرت ما بینهما من الذنوب : اگر بر در خانه یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد. آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می ماند».
در پاسخ عرض کردند:نه ، فرمود«نماز درست همانند این آب جاری است . هر زمان که انسان نمازی می خواند گناهانی که در میان دو نماز انجام داده است از میان می رود».
و به این ترتیب جراحاتی که بر روح و جان انسان از گناه می نشیند با مرهم نماز التیام می یابد و زنگارهایی که بر قلب می نشیند زدوده می شود.
3ـ‌نماز،نیرومندترین سد در برابر گناهان :
نماز سدی در برابر گناهان آینده است، چرا که روح ایمان را در انسان تقویت می کند و نهال تقوا را در دل پرورش می دهد . و می دانیم«ایمان »و « تقوی »نیرومندترین سد در برابر گناهان است. این همان چیزی است که به عنوان نهی از فحشا و منکر بیان شده است.و همان است که در احادیث متعددی می خوانیم :افراد گناهکاری بودند که شرح حال آنها را برای پیشوایان اسلام بیان کردند فرمودند: غم مخورید، نماز آنها را اصلاح می کند و کرد.
4ـ نماز، عامل بیدار باش انسان :
نماز غفلت زدا است. بزرگترین مصیبت برای رهروان راه حق آن است که هدف آفرینش خود را فراموش کنند و غرق در زندگی مادی و لذائذ زودگذر گردند. اما نماز به حکم این که در فواصل مختلف و در هر شبانه روز پنج بار انجام می شود مرتباً به انسان اخطار می کند، هشدار می دهد. هدف آفرینش او را خاطر نشان می سازد ،موقعیت او را در جهان به او گوشزد می کند و این نعمت بزرگی است که انسان وسیله ای در اختیار داشته باشد که در هر شبانه روز چند مرتبه قویاً به او بیدار باش گوید.
5ـ نماز، پاک سازی انسان از شرک :
نماز خود بینی و کبر را در هم می شکند چرا که انسان در هر شبانه روز هفده رکعت و در هر رکعت دوبار پیشانی برخاک در برابر خدا می گذارد ،خود را ذره ی کوچکی در برابر عظمت او می بیند بلکه صفری در برابر بی نهایت.پرده های غرور و خود خواهی را کنار می زند، تکبر و برتری جوئی را در هم می کوبد.
به همین دلیل علی ـ علیه السلام ـ در آن حدیث معروفی که فلسفه های عبادات اسلامی در آن منعکس شده است بعد از ایمان ،نخستین عبادت راکه نماز است با همین هدف تبیین می کند می فرماید:
«فرض الله الایمان تطهیراً من الشرک و الصلوه تنزیهاً عن الکبر ... » خداوند ایمان را برای پاکسازی انسانها از شرک واجب کرده است و نماز را برای پاکسازی از کبر.
6ـ‌نماز ،پرورش فضائل اخلاقی :
نماز وسیله پرورش فضائل اخلاق و تکامل معنوی انسان است، چرا که انسان را از جهان محدود ماده و چهار دیوار عالم طبیعت بیرون می برد؛ به ملکوت آسمانها دعوت می کند و با فرشتگان هم صدا و همراز می سازد ، خود را بدون نیاز به هیچ واسطه ای در برابر خدا می بیند و با او به گفتگو بر می خیزد تکرار این عمل در شبانه روز آن هم با تکیه روی صفات خدا، رحمانیت ، رحیمیت و عظمت او مخصوصاً با کمک گرفتن از سوره های مختلف قرآن بعد از حمد که بهترین دعوت کننده به سوی نیکی ها و پاکی ها است اثر قابل ملاحظه ای در پرورش فضائل اخلاقی در وجود انسان دارد.
لذا در حدیثی از امیرمومنان علی (ع)می خوانیم که در فلسفه نماز چنین فرمود:
«نماز وسیله تقرب هر پرهیزگاری به خدا است» .
7ـ‌تاثیر نماز بر سایر اعمال :
نماز به سایر اعمال انسان ارزش و روح می دهد چرا که نماز روح اخلاص را زنده
می کند زیرا نماز مجموعه ای است از نیت خالص ،گفتار پاک و اعمال خالصانه ، تکرار این مجموع در شبانه روز بذر سایر اعمال نیک را در جان انسان می باشد و روح اخلاص را تقویت می کند.
بر همین اساس حضرت علی (ع)در وصایای خود بعد از آنکه فرق مبارکش را با شمشیر این ملجم شکافته شد فرمود :
«الله الله فی الصوه فانها عمود دینکم : « خدا خدا درباره نماز، چرا که ستون دین شماست».
می دانیم که عمود یک خیمه چنانچه سقوط کند، هر قدر طنابها و سیخ های اطراف محکم باشد اثرندارد. همچنین هنگامی که ارتباط بندگان با خدا از طریق نماز از میان برود اعمال دیگر اثر خود را از دست خواهد داد.
در حدیثی از امام صادق ـ علیه السلام ـ می خوانیم : اول ما یحاسب به العبد الصلوه فان قبلت قبلا سائل عمله و ان ردت رد علیه سائل عمله :«نخستین چیزی که در قیامت از بندگان حساب می شود نماز است اگر مقبول افتاد سایر اعمالش قبول می شود و اگر مردود شد سایر اعمال نیز مردود می شود ».
شاید دلیل این سخن آن باشد که نماز رمز ارتباط خلق و خالق است . اگر به طور صحیح انجام گردد قصد قربت و اخلاص که وسیله قبولی سایر اعمال است در او زنده می شود وگرنه بقیه اعمال او مشوب و آلوده می گردد و از درجه اعتبار ساقط می شود.
8ـ‌نماز، رعایت حقوق دیگران :
نماز قطع نظر از محتوای خودش با توجه به شرایط صحت ، دعوت به پاکسازی زندگی می کند چرا که می دانیم مکان نمازگزار، لباس نمازگزار، فرشی که بر آن نماز
می خواند، آبی که با آن وضو می گیردو غسل می کند. محلی که در آن غسل و وضو انجام می شود باید از هرگونه غصب و تجاوز به حقوق دیگران پاک باشد کسی که آلوده به تجاوز و ظلم ، ربا ، کم فروشی ، رشوه خواری و کسی که آلوده به اموال حرام باشد چگونه می تواند مقدمات نماز را فراهم سازد؟ بنابراین تکرار نماز در پنج نوبت در شبانه روز خود دعوتی است به رعایت حقوق دیگران .
9ـ‌نماز عامل ترک گناهان :
نماز علاوه بر شرائط قبول یا به تعبیر دیگر صحت شرایط کمال دارد که رعایت آنها نیز یک عامل موثر دیگر برای ترک بسیاری از گناهان است.
در کتب فقهی و منابع حدیث، امور زیادی به عنوان موانع قبول نماز ذکر شده است از جمله مساله شرب خمر است که در روایات آمده است :لا تقبل صلوه شارب الخمر اربعین یوماً الا ان یتوب :«نماز شرابخوار تا چهل روز مقبول نخواهد شد مگر این که توبه کند ». و در روایات متعددی می خوانیم «از جمله کسانی که نماز آنها قبول نخواهد شد پیشوای ستمگر است ». و در بعضی از روایات دیگر تصریح شده است که نماز کسی که زکات نمی پردازد قبول نخواهد شدوهمچنین روایات دیگری که می گوید :خوردن غذای حرام یا عجب و خود بینی از موانع قبول نماز است، پیدا است که فراهم کردن این شرایط قبولی تا چه حد سازنده است.
10ـ نماز، عامل پذیرش انضباط :
نمازروح انضباط را در انسان تقویت می کند، چرا که دقیقاً باید در اوقات معینی انجام گیرد که تاخیر و تقدیم آن هر دو موجب بطلان نماز است. همچنین آداب و احکام دیگر در مورد نیت ، قیام ، قعود ، رکوع ، سجود و مانند آن که رعایت آنها پذیرش انضباط را در برنامه های زندگی کاملاً آسان می سازد همه اینها فوائدی است که در نماز قطع نظر از مساله جماعت وجود دارد و اگر ویژگی جماعت را بر آن بیفزائیم ـ که روح نماز همان جماعت است ـ برکات بی شمار دیگری دارد .
امام علی بن موسی الرضا (ع) در پاسخ نامه ای که از فلسفه نماز در آن سوال شده بود چنین فرمود :علت تشریع نماز این است که توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است و مبارزه با شرک و بت پرستی و قیام در پیشگاه پروردگار در نهایت خضوع و نهایت تواضع، و اعتراف به گناهان و تقاضای بخشش از معاصی گذشته، و نهادن پیشانی بر زمین همه روز برای تعظیم پروردگار .
و نیز هدف این است که انسان همواره هشیار و متذکر باشد. گرد وغبار فراموشکاری بر دل او ننشیند مست ومغرور نشود خاشع وخاضع باشد .طالب و علاقه مند افزونی در مواهب دین و دنیا گردد.
علاوه بر این مداومت ذکر خداوند در شب و روز که در پرتو نماز حاصل می گردد سبب می شود که انسان مولا ، مدبر و خالق خود را فراموش نکند روح سرکشی و طغیان گری بر او غلبه ننماید.
و همین توجه به خداوند و قیام در برابر او، انسان را از معاصی باز می دارد و از انواع فساد جلوگیری می کند.
11ـ بازداری از حرص و آز و کم طاقتی :
خداوند متعال می فرماید: انسان حریص و کم طاقت آفریده شده و هنگامی که بدی به او رسد بی تابی می کند و هنگامی که خوبی به او رسد مانع از دیگران می شود. مگر نمازگزاران ، آنان که نمازها را پیوسته انجام می دهند. انسان دارای غرایز منفی و مبتنی است که اگر غرایز منفی او بر اثر تعلیمات الهی کنترل نگردد به گمراهی کشیده خواهد شد و یکی از آن غرایز منفی خصلت زشت حرص ،آز و خصلت زشت بی تابی در برابر حوادث تلخ است . بنابراین برای تعدیل این دو خصلت و جلوگیری از طغیان آن نیاز به تربیت الهی دارد وبا خداوند قادر و متعال ارتباط برقرار می کند. در پرتو این ارتباط به وثوق و اطمینان نسبت به آن یگانه بی همتا می رسد و نسبت به رزق ، فقط خدا را
می بیند و مال و دارایی خود را از او می داند و با روحیه توکل و تسلیم ، از آز و حرص دور می شود و در مقابل آن چه از خدا به او می رسد خود را بنده خدا می داند و
بی طاقتی نخواهد کرد .
12ـ‌استقامت و بردباری :
نماز انسان را با پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان آشنا می کند که در مقابله با سختی ها و مشکلات زندگی به او اتکا می کند و در برابر آنها ذلیل و خوار نمی گردد بر همین اساس ،خداوند متعال دو مورد در قرآن می فرماید:از خصلت صبر و نماز کمک بجویید و این امر در روان شناسی هم به اثبات رسیده است که با آرامش و اطمینان روحی که از گذر ایمان و اعتقاد حاصل می شود. انسان می تواند امواج سهمگین مشکلات را درهم بشکند.
13ـ نظم و انضباط : انجام نماز در اوقات معین و مخصوص ، آداب نماز در مورد نیت، قیام ، رکوع ، سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش ، علاوه بر آثار مفیدی که در روح انسان می گذارد موجب نظم و انضباط در زندگی خواهد شد همان طور که در زندگی بزرگان ما این امر به وضوح مشهود بود و با توجه به این که یکی از عوامل پیشرفت و بسیار مهم در تکامل ،نظم و انضباط و مسائل تربیتی در پرتو نظم و انضباط است که به نتیجه می رسد ، جایگاه نماز در تکامل انسان بهتر معلوم می شود.
تعیین هدفهای کلی و ویژه
هدف کلی :
ازآنجایی که روح ظریف و با قداست ، احساسات پاک وبا لطافت و عواطف زلال و با صداقت ، کودک را چون گلی شکفته و با طراوت نموده است که بیشترین تاثیر پذیری را برای پژمرده شدن دارا است .تشبیه کودک ونوجوان به نهال نورس در کلمات معصومین حاکی از این مطلب است که او را می توان به هر جهتی هدایت نمود .بر خلاف درخت تنومندی که کسی قادر به جهت دهی او نیست مگر با بریدن تنه آن درخت .
از آنجایی که مدرسه ومعلمین به عنوان سرچشمه والگوی رفتارها و کردارهای نسل آینده و رسیدن به اهداف بلند مدت جامعه می باشند در جهت انجام فرایض دینی و پرورشی مذهبی دانش آموزان وظیفه خود دانستیم که به (( شناسایی راهکارهایی جهت بهبود وعلاقه مندی به نماز در دانش آموزان )) بپردازیم .
اهداف ویژه :
1 ـ کمک به افزایش روحیه علاقه مندی به نماز در دانش آموزان
2 ـ پرورش احساس مذهبی و دینی در دانش آموزان و ارتباط با خدا از طریق دعا ونماز
3ـ کمک به کاهش یا حذف رفتارهای غیر دینی در دانش آموزان
4 ـ ایجاد روحیه عاطفی با اولیاء و در جهت پرورش احساس مذهبی دانش آموزان
5 ـ واگذاری مسئولیت به دانش آموزان در امور مربوط به نماز ومسائل پرورشی
6ـ تلاش برای الگو گرفتن ازسیره پیامبران و ائمه معصومین (صلوات الله علیهم )
7ـ تلاش برای شناخت بیشتر خود
هدف تربیتی :
پژوهشگران و معلمان با توجه به مطالعه درمورد عوامل موثر در ایجاد علاقه مندی به نماز در دانش آموزان و عوامل بروز بی علاقگی به نماز می توانند با تلاش وکوشش خود و ارائه راهکارهای مطلوب ، دانش آموزان را به خواندن نماز علاقه مند نموده و در پرورش احساس دینی و مذهبی آنها تلاش کرده و رفتارهای غیر دینی را کاهش دهند .
بیان پرسش های اساسی در طرح مطالعاتی :
1 ـ آیا فرمهای تشویقی جهت ثبت نماز توسط اولیاء ، در پرورش احساس مذهبی
دانش آموزان موثر است ؟
2 ـ آیا پایبندی خانواده ها به انجام فرایض دینی در پرورش احساس مذهبی
دانش آموزان موثر است ؟
3ـ آیا استفاده از هنر ، داستان ، نمایش وقصه های قرآنی در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
4ـ آیا امام جماعت ودعوت از سخنران در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
5ـ آیا ارتباط اولیاء با مدرسه در خصوص نماز در پرورش احساس مذهبی
دانش آموزان موثر است ؟
6ـ آیا شرکت معلم در نماز جماعت مدرسه در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
7ـ آیا دوستان وهمسالان در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
8ـ آیا اطلاع دانش آموزان از آثار وفواید نماز در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
9ـ آیا رسانه های گروهی وبرنامه های تلویزیون در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
10 ـ آیامحبت به کودک درحال نمازدرپرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثراست؟
11ـ آیا اهدای جوایز و اردو ها وغیره در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
12 ـ آیا قضا شدن نماز صبح در چگونگی خواندن نماز بچه ها موثر است ؟
13 ـ آیا رفتار و اعمال مربی پرورشی در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است ؟
14 ـ آیا تذکر ویادآوری دیگران در پرورش احساس مذهبی دانش آموزان موثر است مبانی نظری
چگونه آنان را مشتاق کنیم ؟
از آنجا که نماز تجلی انسان بسوی خالق لایزال هستی است . انسان با خواندن نماز و ارتباط با خدا ، نه تنها دچار مشکلات و معضلات زندگی نمی شود بلکه مسیر زندگی را با آرامش و بدون دغدغه خاطر سپری می کند کسانی که از رکوع و سجود در برابر خداوند خود ابا ندارند روح غرور و نخوت در تمامی افکار و اعمالشان منعکس است .
با توجه به این مطلب که گرایش کودکان و نوجوانان به سوی بی نمازی زیاد شده است . ضرورتاً به بیان مطلبی در خصوص جذب و گرایش کودکان و نوجوانان به نماز
می پردازیم.
بی تردید هجوم زرق و برق استکبار و شیاطین ، هواهای نفسانی و مسائل مادی ، دل و فطرت کودکان و نوجوانان کشور را می رباید و از آنان جوانانی بی بند وبار و لاابالی
می سازد چنانچه نماز در فطرت و ذات جوانان جای نگیرد این نابسامانی جلوه حقیقی جوانان را لکه دار می کند.
رسانه ، مهمترین نقش سازنده را در بین سازمانهای دیگر دارد رسانه است که می تواند با برنامه ها ونمایش آثار و برکات نماز ، جوانان رابسوی اهداف تعالی اسلام سوق دهد . کودکان و نوجوانان با الگوگیری و مشاهده ی برنامه های نماز در صدا وسیما و رسانه ها بسوی خواندن نماز گرایش می یابند پایه های تربیت دینی ، رسانه و نحوه رساندن پیام نماز درصدر اسلام ، تاثیر رسانه در گرایش کودکان و نوجوانان به نماز و استفاده از تجارب جذاب روحانیت از مباحثی است که به آنها می پردازیم.
نماز، تعلیم وبه خاک افتادن بنده در مقابل عظمت کبریایی پرودگار عالمیان است . نماز ساده ترین وعالی ترین وسیله ی ابزار دوستی با خداست . نماز تشکر از خالق به زبان مخلوق در برابر نعمتهای بیکران او به الفاظ خداوند است.
نماز ، گناهان را همچون برگهای پائیزی می ریزد غل و زنجیرهای معاصی را از گردن ، می گشاید اینک که نماز اینگونه روح پرور انسان ساز است باید پرسید چه کنیم تا دانش آموزان و نوجوانان از این عطیه الهی بهرمند شوند و جان و روح خویش را در زلال نماز شستشو دهند.
بی تردید رسانه و مدارس ، نقش موثری در گرایش کودکان ،نوجوانان و جوانان به تعهد دینی و اقامه ی فریضه نماز دارند. از آنجا که به تصویر کشیدن تصاویر مربوط به نماز ، نمازهای فرادی ، نمازهای جماعت ، نماز اعیاد مذهبی و دعاها ، فرزندان میهن اسلامی را بسوی اهداف عالی نماز سوق می دهد.
کودکان از طریق مشاهده و تقلید یاد می گیرند که چگونه نماز بخوانند وچگونه در صف عاشقان معبود قرار گیرند . بیان داستاهای مذهبی و نمایش الگوهای رفتاری در گرایش نوجوانان نقش اساسی دارد . نمایش فیلمهای خانوادگی واجرای نماز توسط والدین اجرای نماز در ادارات و اماکن عمومی ، اجرای نماز در پارک ها وباغها و... مشوق خوبی برای کودکان و نوجوانان به امر نماز است.www.edune.ir))
چرا نماز می خوانیم ؟
قرآن به عنوان کتاب هدایتگر مسلمانان ، تاکید بر اقامه نماز ، مخصوصاً توسط جوانان و نوجوانان دارد و خداوند نماز را بر جوانان واجب کرده است با خواندن نماز انس با خدا و ارتباط با خالق هستی افزایش می یابد . نماز معراج مومن است ، جنبه سازندگی و بازدارندگی نماز ، یکی از ابعاد مهم نماز است که انسان را از بدی و فحشا باز
می دارد. مقام و منزلت نماز چنان است که چهره ائمه معصومین در هنگام نماز تغییر رنگ می داد .نماز انسان را در بعد سیاسی در جهت دفاع از حقوق خود ومسلمین بیدار می نماید . نماز به انسان نظم می دهد و زندگی را هم از جهت ظاهری و هم از جهت باطنی دارای اصولی منظم و شایسته می سازد . نماز به انسان قدرت بی نهایتی اعطا
می کند که هرگز در برابر قدرتهای کاذب و کافر سر تعظیم فرود نیاورد و در نهایت نماز آرامش دهنده ی قلبهاست.
نماز کودکان را سرسری نگیرید
نماز از ارکان متعالی و از رشته های مستحکم ارتباطی میان صانع وصنع در دین مبین اسلام است ارتباط اهل راز با خداوند از خود دور شدن و به خداوند نزدیک شدن ، همه وهمه با انجام مراسم ویژه ای به نام نماز امکان پذیر است.اگر انسان بداند نماز چیست ؟ و نیز بداند که انسان می تواند هویت اصلی خویش را در ارتباط با معبود منسجم و آن را دریافت کند . غفلت از نماز رایک خسران مادی ومعنوی می داند.
آری ، نمازگزار خود را در دنیا بدون تلکیف و سرگردان نمی داند و با اندیشه در اهداف زندگی ، مشغول برنامه ریزی برای آینده می شود اعتقاد به خداوند را به عنوان حلّال مشکلات برای رسیدن به آرامش در بحران می داند آن را تجربه و درک می کند از سوی دیگر بی توجهی به نماز از سوی محیط و نیز خود فرد ، روح طغیان گر و عصیانگر را تقویت می کند و سهل انگاری در دیگر امور را نیز خوب می داند.
امام صادق (ع) می فرمودند(( از سنین 6 تا 7 سالگی ، کودک را به نماز وادار کنید و در ترک آن ، او را مواخذه کنید )).
این دستورات ، اهمیت دوره نوجوانی و کودکی را در شکل گیریهای مذهبی و اجتماعی یادآوری می کند . میان زندگی اجتماعی و سیاسی انسان و زندگی معنوی و فردی او تعاملی عجیب وجود دارد به طوری که بی نمازی یک نوجوان یا جوان می تواند در دزدی ، رشوه خواری ونیز اعمال ناهنجار اجتماعی موثر باشد و انجام این رذایل نیز بر حیات نماز و روحانیت آن ، تاثیر متقابل دارد.
اسلام بیش از 14 قرن پیش ، پرچم هدایت بشریت را به دست گرفته آنها را که خواستار سعادت هستند به زیر لوای خود فرا می خواند . اکنون که در کشور ما نوای اسلام سر داده می شود و به برکت این آئین مقدس ، قدم در راه رقابت های جهانی می گذاریم ، چرا برخی از افراد به ویژه جوانان به رفتارهای دینی از جمله نماز ، کم رغبتی نشان
می دهند ! چه علتی موجب نفوذ بی رغبتی واجباتی نظیر نماز در دل جوانان و نوجوانان می شود!(www.aftab.ir)
نقش خانواده در تربیت دینی کودکان
چون که با کودک سر وکارت افتاد پس زبان کودکی باید گشاد ( رشید پور ،1380)
خانواده نهاد مقدس وامنی است که هر جامعه ای را سازمان دهی و پی ریزی می کند و سلامت و سعادت هر جامعه به داشتن کانون گرم و سالم خانواده بستگی دارد.
انتقال ارزشهای دینی واخلاقی در هر جامعه در وهله اول به عهده خانواده است در خانواده ای که میان والدین و فرزند ، ارتباط فرهنگی ، متزلزل می شود ، فرزندان آن خانواده دچار بی هویتی فرهنگی و سردرگمی می شوند . عوامل اجتماعی زیر می تواند تبلیغات مثبت برای گسترش نماز در جامعه را کم اثرکند:
الف) اعتقاد نداشتن به تدین
در خانواده هایی که در آنها مقوله ای به نام دین هویت ندارد اگر فرزندی وجود داشته باشد چه انتظاری می رود که بر خلاف فکر و اندیشه پدر و مادرش به اموری نظیر خدا ، قیامت ، و...معتقد شود عضو این خانواده از جمعیت نماز گزار قیام ، سجود و رکوعشان لذت می برد ولی باز پایش در رفتن می لنگد انسانی که معتقد به خدا و قیامت نیست لزومی نمی بیند که شبانه روز چند نوبت نماز بخواند یا روزه بگیرد و به فکر جواب دادن به پاسخ و پرسشهای قیامت هم نیست . پدر ومادر بی ایمان و بی اعتقاد کانون اصلی پرورش فرزندان بی اعتقاد هستند.
ب) توجه نکردن به مقوله تربیت اخلاقی :
چه بسیار والدینی که به تربیت جسمی فرزند اهمیت می دهند اما چشم از تربیت دینی فرزندان خود پوشیده اند و اعتقاد دارند که فرزند باید آزاد باشد.
پیامبر اکرم (ص) در این باره فرموده اند : « بدا به حال بچه های دوره آخرالزمان از دست پدر ومادر ایشان ، به خاطر این که پدر ومادرها به فکر دنیای بچه هایشان هستند اما به فکر آخرت آنها نیستند، به فکر تامین آتیه برای اولادشان هستند ، اما به فکر تربیت صحیح ، ادب و دین آنها نیستند ».
بعد فرموده اند : « من بری هستم از اینگونه مردم و آنها هم از من بری هستند ».
بنابراین هسته اولیه علت بی رغبتی جوانان ریشه در نحوه نگرش پدر ومادر بر جنبه های رفتارهای دینی دارد .
از سوی دیگر والدینی که خود عبادت کاملی دارند اما لزومی نمی بینند که آنها را به فرزندان منتقل کنند و معتقدند که هر کس در آخرت ، خود جوابگوی اعمالش است . این دسته از والدین نه فقط دنیا وآخرت فرزندان را تباه می کنند بلکه آخرت خود را هم نابود می کنند.
پ) آشنا نبودن با ابزارهای کنترل :
خانواده هایی هستند که خود دیندار ومعتقدند و فرزندان مقدسی نیز دارنداما پس از آموزش احکام ، آنها را به حال خود رها می کنند ، مشغله کاری و امور منزل و اداره موجب این شکاف ارتباطی می شود در این شرایط عضو خانواده به دور از چشم والدین دستخوش آلودگی می شود.
والدین باید با دلسوزی و نظارت مستمر ، عقاید و اجرای فرایض الهی را ریشه دار کنند بنابراین تذکر مداوم که آن هم دارای شرایط خاصی است می تواند آموزش فرایض دینی از جمله نماز واجبات را بهینه کند.
ت) سخت گیری وخشونت :
زیر فشارهای شدیدوکتک قرار دادن بچه ها از سوی خانواده ، سرخوردگی زیادی نسبت به اعتقادات دینی به وجود می آورد ،این احساس ناخوشایند برای اقامه مناسک دینی ایجاد شده تا جوانی و بزرگسالی ادامه پیدا می کند . امروزه بیش از هر چیز به ابزارهای روانی و اجتماعی جذاب ، ساده و موثر برای اقامه نماز نیاز داریم آیا فردی که با آرامش و منطق به نماز خوانده می شود فردا که لذت عبادت را چشید به نوافل نخواهد پرداخت؟!
ث)آموزش نادرست والدین :
به طور مطمئن خانواده های مسلمان با آموزش ناصواب فرزندان درباره نماز قصد ستیز بادین را ندارند . اما ناخودآگاه به دین ضربه می زنند بویژه در آموزش دین ودینداری نباید خرافات و عرق را بر احکام دین و روشهای منطقی ارجحیت داد با جوانان نباید زیاد از عقوبت و عذاب صحبت کرد بلکه باید با بیشتر از ثواب و پاداشهای شیرین گفت تا جوانان و نوجوانان جذب نماز شوند.
ج ) رفتارهای نادرست :
بد اخلاقی ، بد زبانی ونقاط ضعف رفتارهای دینی خود را بیان کردن ، موجب گریز از دین می شود چگونه می توانند نوجوانان و جوانان را تحت تاثیرمسائل مذهبی قرار دهند؟
نقش جامعه
الف) الگوسازی غلط :
برخی از گروه ها ، رسانه ها ومطبوعات یک سویه عوامل بیگانه را الگو سازی می کنند زمانی که اندیشه غربی به جای اندیشه اسلامی تبلیغ شود جوان در عمل دچار تزلزل
می شود و شاید به سمت اعتقادات غربی هم سوق پیدا کند.
ب) مبلغ نماها :
انسان های ریاکار به دنبال جاه ومقام اجتماعی در لباس شیادی ، بلا وضربه ای به دین وارد می کنند که امروزه از این نقطه ، ضربات مهلکی به دین وارد شده و می شود زمانی که اعمال و عبادات در جامعه توام با تظاهرات روح نداشته و به دل و جان
نمی نشینند .نتیجه این تظاهرهای شیادی ها ، بی تفاوتی وخستگی طالب دین می شود.
پ)نارسایی مکان ها و امکانات برپایی نماز
طولانی بودن برنامه نماز ، فقدان امکانات وضو گرفتن و همه عواملی که به نماز خانه و غیره مربوط است به اقبال نداشتن جوانان به نماز می افزاید آموزش و تربیت ائمه جماعات و تغذیه آنها به طور مداوم از نظر آشنایی با علوم دین و نیاز مندی های نماز و بکارگیری امامان جماعت آگاه و با قرائت صحیح به جذابیت نماز کمک فراوان می کند.
راهکار مناسب :
علاوه بر شرکت اساتید صاحب نام وصاحب شهرت در نمازهای جماعت ، ارائه پاسخ های علمی و قانع کننده به سوالات مذهبی نمازگزاران ، آگاهی بخشی به نمازگزاران درباره فلسفه نماز ، عامل بودن توصیه کنندگان به نماز ، بیان زندگی بزرگان دین و احیا کنندگان نماز در طول تاریخ ، اجتناب از روشهای خشن ، توبیخ ، تنبیه ، تهدید ، تمسخر و غیره در امر نماز ، اجتناب از اجبار و جلوگیری از ریا در فرهنگ نماز ، استقبال پر جاذبه از نمازگزاران در مساجد به ویژه جوانان و گوش دادن به حرف های جوانان در مساجد می تواند برای حذف آثار منفی تبلیغ کلامی صرف برای نماز موثر باشد .
جوان به علت برخورداری از حس کنجکاوی و دقت نظر شدید ، همواره محیط اطراف خود را زیر نظر دارد.چنین فردی به خاطر دقت و تیزبینی نسبت به محیط اطراف و رفتارهای اطرافیان ، جایگاه خود و نحوه برخورد با پدیده های اجتماعی را طراحی می کند . مواجهه با دو گانگی در رفتار و کردار برخی مبلغان یکی از مهمترین عوامل دلزدگی جوان از دین و دین داران است.
دعوت به ساده زیستی ، عدالت ، سلامت اخلاقی ومالی ، پرهیز از دروغ و تهمت و حسادت از جمله تعالیمی است که معمولاً برخی از مبلغان به آن نمی پردازند.
عمل گزینشی به تعالیم دینی و ملاحظات منافع شخصی و گروهی در حوزه سیاست و اقتصاد تاثیری عمیق در نگرش نمازگزار به ویژه جوان به دین دارد.
بنابراین باید تلاش کرد که با ارائه الگوهای علمی مناسب از انحراف فکری آنها جلوگیری کرد و به آنان آموخت که حساب دین داران و متولیان امر دین را نبایدبا دین یکی کرد.
نقش تمهیدی
جهت زمینه سازی اعمال عبادی و نماز در کودکان اول باید تمهیدات لازم فراهم شود و اقداماتی به عمل آید . چنانچه پیامبر (ص) فرمودند : هنگام تولد کودک در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه خوانده شود با اینکه این دو عمل مستحب است. ولی یک نوع آماده سازی برای سال های آینده او می باشد.
امام چهارم (ع) در روایتی می فرماید : وقتی کودکی به سن سه سالگی رسید به او بگوئید لااله الا الله را بگوئید و بعد از چند ماه نام پیامبر اسلام محمد (ص) را بر زبان جاری کند در سن چهارسالگی بر پیامبر درود بفرستد در پنج سالگی او را رو به قبله بنشانید و در6 سالگی رکوع و سجده را به او بیاموزید و در هفت سالگی شستن دستها را به او آموزش بدهید ( وضو گرفتن )همه اینها نقش تمهیداتی دارند و این امر و عواملی از این قبیل آنها را برای انجام عبادت در کودکی و دوران بلوغ آماده می کند که به آن نقش تمهیداتی گفته می شود.
نقش الگویی معلم
فضای تعلیم و تربیت زیر پوشش عناصر گوناگونی قرار داردکه همه آنها می توانند برای شاگردان الگو و سرمشق باشند مانند حیاط مدرسه ، فضای کلاس ، معلم ، مدیر، ناظم ، شاگردان و همه پدیده هایی که در مدرسه به چشم می خورند و با شاگردان مدرسه پیوند و تماس دارند . مع الوصف هیچ عنصری از عناصر مدرسه نمی تواند همانند معلم و به اندازه او الگو ساز باشد .
معلم به خاطر نفوذ معنوی با تمام رفتارش ، الگوها و سرمشق هایی در اختیار شاگردان قرار می دهد . شخصیت معلم دارای اثرعمیق و پایدار در افکار و قلوب شاگردان می باشد . اطفال و نوجوانان در سنینی از عمرقرار دارند که تمام جلوه گاههای افکار و احساسهای درونی معلم را معیاری برای افکار و اعمال خویش قرار می دهند.
تمام حرکات و سکنات و اشارات و حتی واژه هایی که معلم در خلال انجام وظیفه تعلیم از آنها استفاده می کند به شدت در کودکان و نوجوانان اثر می گذارد به خصوص خرد سالان بیش از نوجوانان تحت تاثیر گفتار و کردار معلم قرار دارند و از تمام مظاهر وجودی معلم ، نمونه برداری می کنند ( شکوهی یکتا ، 1377).
معلم ، غذای روح وعقل و مایه های دینی شاگرد را فراهم می آورد و طبیعت او را با عادات می آمیزد و آداب و آئین رفتار را در وی تثبیت می نماید و بالاخره شاگرد آداب و سرمشقهایی از معلم کسب می کند که زدودن آن بسیار دشوار و احیاناً ناممکن است (همان کتاب ) در مدرسه دانش آموزان به نماز دعوت می شوند و دانش آموزان هنگام عبور از حاشیه دفتر احتمالاً معلمان خویش را فارغ از دغدغه های نماز به گفتگو و...
می یابند ، یا در صف جماعت نشانی از معلمان نمی یابند .
در خانه نیز همین داستان جاری است دانش آموزاز خود می پرسد اگر نماز خوب است و جماعت خوبتر ، چرا معلم یا دبیر من که گاه خودش این موضوع را در کلاس گفته است در آن شرکت نمی کند یا چرا فضیلت نماز اول وقت ، تنها برای دانش آموزان است نه برای معلم ، مدیر یا پدر و مادر و ... .
باید در هر مدرسه پیشتازان نماز ، معلمان و همه کارکنان مدرسه باشند و درمحیط خانواده پدر ، مادر و بزرگترها نه تنها انگیزاننده که خود الگوی نماز اول وقت خاضعانه و عاشقانه باشند ( جمعی از نویسندگان /1381).
جَو خانه ومدرسه جو عبادت و نماز باشد حتی در ودیوار خانه ومدرسه در سایه شعارها و آراستنها ، بوی نماز دهند ، والدین و مربیان خود را بافته ای جدا از کودک احساس نکنند . دروقت نماز همگان آماده انجام دادن آن شوند وکسی کار و وظیفه دیگری را مطرح نسازد چنان نباشد که پدری فرزندش را به نماز دعوت کند و خود سرگرم روزنامه خواندن باشد و یا مادری فرزندش را به نماز اول وقت بخواند و خود بکارگیری بپردازد
جهت دریافت فایل چگونه می توانم دانش آموزان آموزشگاه x در مقطع ابتدائی را به خواندن نماز علاقه مند نمایم ؟ لطفا آن را خریداری نمایید